Taal is de sleutel tot leer- en loopbaansucces
Op weg naar een doorlopende lijn taalvaardigheid vo-ho
Taal en leren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie taalvaardig is, leert sneller, leest vlotter, drukt zich beter uit en haalt meer uit toetsen en lessen. Kortom: taal opent deuren, op school én in de toekomst.
Voor de ontwikkeling van taalvaardigheid is zowel de ontwikkeling van taalbewustzijn bij leerlingen/studenten als docenten nodig. Niet iedere docent hoeft een taaldocent te zijn, maar wel een taalbewuste docent, die aandacht heeft voor hoe taal werkt in de klas.
Jacqueline van Kruiningen, lector Taalbewust hoger onderwijs bij Hogeschool Rotterdam benadrukte in de conferentie in april 2025, dat taal niet alleen een middel is om te communiceren, maar ook een toegangspoort of juist een barrière kan zijn. Om taal welbewust en betekenisvol in te bedden in het onderwijs wordt binnen Hogeschool Rotterdam gewerkt aan een Leidraad Taalbewust hoger onderwijs.
Voor vragen en opmerkingen, neem contact op via: SamenwerkingVO-HO@hr.nl.
Taalbeleid
Je doet vaak al meer aan taal dan je denkt!
Op het Walburg College in Zwijndrecht wordt taal als middel om te leren in álle vakken uitgedragen: van vakdocenten tot schoolleiding. Acties zijn onder meer leesbevordering via leesprojecten, ouderbetrokkenheid, boekenhotels en flexuren voor taalrijke projecten. Ook Sinterklaas leverde een bijdrage, hij gaf alle leerlingen een boek cadeau. Al deze acties dragen bij aan een positieve taalomgeving. In de klas begeleiden docenten hun leerlingen actief met visuele ondersteuning, woordlijsten, synoniemen en hardop denken. Door herhaling en het expliciet maken van taal en denken wordt leren krachtiger en toegankelijker.
De school heeft een spel ontwikkeld om het gesprek over taaltaken te voeren met behulp van kaartjes en het stoplicht. Zie ook de leeskaders voor taalsteun, context en interactie.
Formuleren
Uit eigen onderzoek onder leerlingen en docenten blijkt dat leerlingen van het Einstein Lyceum niet altijd begrijpen wat de docent bedoelt met de uitleg. Aandacht voor woordenschatontwikkeling, tekstbegrip en het formuleren van goede zinnen was het antwoord hierop van de school. In samenwerking met Hogeschool Rotterdam werd een schoolbrede training taalontwikkelend lesgeven (TOL) georganiseerd. Hierna volgde een TOL-training: Formuleren kun je leren! waarin de nadruk lag op formuleren en toetsvragen en zijn leerlingen en docenten aan de slag gegaan met schrijfkaders bij toetsen. In de rapportage worden de opbrengsten van het gebruik van schrijfkaders gedeeld.
Marina Admiraal, taalonderwijsadviseur bij Hogeschool Rotterdam, gaf tijdens de conferentie van januari jl. een toelichting op de opbrengsten en deelde een breed pakket aan taalontwikkelende werkvormen: lezen, schrijven, spreken, luisteren en woordenschatverwerving.
Leesbevordering
Heel Rotterdam Leest is een Rotterdams initiatief en wil het lezen stimuleren, waarbij de nadruk ligt op het vergroten van leesplezier. In 2021 ondertekenden bijna alle Rotterdamse onderwijsinstellingen van po tot universiteit en verschillende organisaties het manifest Heel Rotterdam Leest, waarmee ze bekrachtigden werk te maken van leesbevordering. Participerende scholen en hoger onderwijsinstellingen zijn ook aangesloten bij het samenwerkingsverband vo-ho. Vanuit Heel Rotterdam Leest is Heel Den Haag Leest ontstaan: https://www.heeldenhaagleest.nl/
Artikelen
Hoe maken andere scholen en opleidingen werk van taalvaardigheid? Lees het volgende artikel dat in het kader van het samenwerkingsverband vo-ho is verschenen:
